Deliveroo verliest hoger beroep: bezorgers hebben een arbeidsovereenkomst

Bezorgers die voor Deliveroo werken zijn geen zelfstandig ondernemers, maar zijn werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst. Dat heeft het gerechtshof Amsterdam op 16 februari 2021 in hoger beroep beslist (ECLI:NL:GHAMS:2021:392). Het hof bevestigt daarmee de conclusie van de kantonrechter te Amsterdam uit 2019. De rechtsverhouding tussen Deliveroo en haar bezorgers is, in afwijking van het schriftelijke contract, (nog steeds) aan te merken als een arbeidsovereenkomst.

Arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht

Deliveroo werkte sinds haar oprichting in 2015 in eerste instantie met arbeidsovereenkomsten. Deliveroo besloot de aflopende arbeidsovereenkomsten van bezorgers in 2018 niet te verlengen. In plaats daarvan konden de bezorgers als ZZP’er bij Deliveroo aan de slag. Het FNV spande daarop een zaak aan tegen Deliveroo en vorderde dat de rechter zou bevestigen dat de bezorgers bij Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst.

Op 15 januari 2019 wees de kantonrechter te Amsterdam de vordering van het FNV toe. De kantonrechter oordeelde dat de relatie tussen Deliveroo en haar bezorgers is aan te merken als een arbeidsovereenkomst. De aard van het werk en de rechtsverhouding tussen partijen waren sinds begin 2018 namelijk niet wezenlijk gewijzigd ten opzichte van de situatie dat Deliveroo arbeidsovereenkomsten gebruikte.

Oordeel hof

Het hof volgt de beslissing in eerste aanleg en voegt daaraan toe dat de kwalificatie die partijen aan de overeenkomst geven niet van belang is. Dat Deliveroo en de bezorgers de overeenkomst tussen henzelf een overeenkomst van opdracht noemen, en geen arbeidsovereenkomst, is dus niet relevant. Het hof verwijst daarbij naar het oordeel van de Hoge Raad van november 2020 waaruit blijkt dat voor de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht gekeken moet worden naar alle omstandigheden van het geval, maar niet naar het label dat partijen daar zelf op hebben geplakt. Bij de beoordeling is relevant of is voldaan aan de drie kernelementen van de arbeidsovereenkomst: arbeid, loon en gezagsverhouding.

Arbeid

Deliveroo maakt gebruik van een digitaal bestel- en betaalsysteem genaamd ‘Frank’. Via dit systeem kunnen bezorgers inloggen en een bezorging aangeboden krijgen. De bezorgers hebben de vrijheid een aangeboden bezorging te weigeren en kunnen zich ook laten vervangen door een ander (bijvoorbeeld een vriend of vriendin), zelfs als de bezorger de opdracht al had aanvaard. Bezorgers hebben dus de nodige vrijheid of ze wel of niet willen werken. Toch is deze werkwijze volgens het hof niet onverenigbaar met het bestaan van een arbeidsovereenkomst.

Loon

Met betrekking tot het loon geeft het hof aan dat de (wijze van) verloning meer lijkt op de gang van zaken bij een arbeidsovereenkomst dan op die bij een opdrachtovereenkomst. Dat leidt het hof af uit het feit dat Deliveroo steeds eenzijdig de hoogte van het loon bepaalt en de uitbetaling aan de bezorgers iedere twee weken plaatsvindt waarbij de factuur door Deliveroo en niet door de bezorger zelf wordt opgesteld. Daarnaast wordt het overgrote deel van de bezorgers door de Belastingdienst niet als ondernemer gekwalificeerd. Zo’n 67 % van de bezorgers verdient namelijk minder dan 40 % van het minimumloon, waardoor de Belastingdienst de werkzaamheden als hobbymatig aanmerkt. Het niet zijn van ondernemer kan volgens het hof een indicatie zijn voor het zijn van werknemer.

Gezagsverhouding

Verder wordt de arbeid die de bezorgers voor Deliveroo verrichten, door het hof aangemerkt als een kernactiviteit van Deliveroo. Volgens Deliveroo viel dat allemaal wel mee, maar uit slogans als ‘Maaltijdbezorging is het hart van onze organisatie’ leidt het hof toch wel af dat bezorging een van de belangrijkste activiteiten van het bedrijf is. Het feit dat een persoon zich voor de opdrachtgever bezighoudt met het verrichten van de kernactiviteit van dat bedrijf, kan volgens het hof duiden op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Dit is in lijn met een eerdere uitspraak van de Hoge Raad. Daarbij komt dat Deliveroo de wijze waarop de werkzaamheden moeten worden verricht meerdere malen eenzijdig heeft gewijzigd. Ook dat duidt volgens het hof op het bestaan van een gezagsverhouding.

Tot slot

Door de uitspraak kunnen bezorgers zich beroepen op het bestaan van een arbeidsovereenkomst. Met een arbeidsovereenkomst hebben de bezorgers recht op het cao-loon, doorbetaling bij ziekte en wordt ook de tijd dat ze bij een restaurant moeten wachten doorbetaald. Volgens het FNV kan dit per werknemer oplopen tot duizenden euro’s achterstallig loon. Het is echter nog maar de vraag of Deliveroo over zal gaan uitbetaling van het loon, nu Deliveroo heeft aangegeven in cassatie te gaan tegen het oordeel van het hof. Het is duidelijk dat het laatste woord over deze kwestie nog niet is gesproken.